ADHD

Inleidend lied
je over ADHD…

Een gedicht over ADHD…

ADHD
Ik zou het wel willen
Op mijn stoel blijven zitten
en niet overal opvitten

-ik zou het wel willen-

Nooit meer impulsief
en voor iedereen altijd lief

-ik zou het wel willen-

Op school bij de les blijven
en niet uit het raam gaan zitten kijken

-ik zou het wel willen-

Ja, ik zou het wel willen, maar nee
het lukt niet altijd,

want ik heb ADHD.


Een quote…

Niets in deze wereld is kostbaarder dan het gevoel gewenst te zijn.


HET KIND


In de volksmond is ADHD een afkorting van Alle Dagen Heel Druk maar in de officiële termen klinkt het als het volgt: ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder.’ Deze term werd voor het eerst in 1980 als kinderpsychiatrische stoornis beschreven. (De term MBD wordt ook soms gebruikt)
Dit is de meest voorkomende problematiek bij kinderen van de basisschool, daarvan hebben jongens er meer last van dan meisjes. Bij het ouder worden heeft de helft van de kinderen die ADHD hebben er nog altijd last van.

Ze spreken in het boek dat ADHD een beperking is, maar naarmate van het ouder worden dat de volwassene er reeds goed mee kan omgaan.

Tegenwoordig worden kinderen die wat drukker zijn al snel bestempeld met ADHD, maar deze stoornis omvat meer dan alleen druk gedrag.

Er zijn drie kernproblemen

Aandachts- of concentratieproblemen

- Vergeetachtigheid
- Makkelijk afgeleid omdat ze prikkels vanbuiten af krijgen
- Moeite met organiseren van taken
- Vervelen zich snel
- Kunnen moeilijk luisteren

Bijvoorbeeld:
De klas heeft een kringgesprek over dieren in de winter. De leerkracht schrijft diverse dingen die door de kinderen opgenoemd worden op het bord. Plotseling spring Joep, een 8-jarige jongen met ADHD, op en roept: ‘juf, zal ik het bord even schoonmaken, want ik heb deze week de bordtaak.’ De leerkracht zegt dat dit nu niet hoeft en dat ze met iets anders bezig zijn. Maar Joep blijft hierna voortdurend bezig met het bord schoonmaken en mist de rest van het gesprek. Hij zegt tegen het kind dat naast hem zit: ‘Het bord is vol hè, ik moet hem straks schoonmaken.’

Impulsiviteit

- Iets zeggen zonder na te denken
- Ongevraagd van de stoel lopen
- Denken vaak te laat na over de gevolgen van hun gedrag
- Moeite met rustig spelen
- Moeilijk om iets te plannen en te organiseren
- Lastig om taakgericht te werken

Bijvoorbeeld:

Lotte, een meisje van negen met de diagnose ADHD zit met het gezin aan tafel voor het avondeten. Tijdens de maaltijd springt zij ineens op en rent naar boven. Boven gaat zij haar barbiepop aankleden en raakt onmiddellijk diep in haar spel. Haar moeder loopt boos naar boven en zegt dat ze niet zomaar van tafel kan. Waarop Lotte antwoordt: ‘Maar de barbie was nog in haar verkeerde jurk. Ze ging naar een feestje.’

Hyperactiviteit

- Continu een gevoel van onrust
- Kunnen moeilijk rustig blijven zitten
- Beweeglijkheid in de slaap ( slechte slappers)
- Ze zijn niet altijd onrustig, tijdens een activiteit bijvoorbeeld tv kijken kunnen ze wel rustig zijn deze activiteiten liggen in hun interesse.

Bijvoorbeeld:

Casper, jongentje van zeven met ADHD, heeft met zijn klas een optreden op het podium van de school. Tijds zijn rol als schaapje kan hij geen seconde stil blijven staan, springt van het ene been op het andere, komt aan alle kinderen om hem heen en maakt geluiden. Door het drukke bewegen valt hij plotseling naast het podium. Het gebeurt voordat hij er erg in heeft. De zaal moet hard lachen, maar ‘het schaapje’ wordt boos en rent terug naar de klas.

Bovenstaande kenmerken komen bij alle kinderen met ADHD in meer of mindere mate voor. We onderscheiden drie types

• Type waarbij aandachtsproblemen de hoofdproblematiek is

• Type waarbij er geen sprake is aandachtsproblemen

• Type waarbij de drie kernproblemen aanbod komen

Bijkomende problemen

• Leermoeilijkheden op school dit is een gevolg van de kernproblemen van ADHD

• Emotionele problemen: kunnen emoties slecht beheersen, zijn labiel, laag zelfbeeld
- Last van angststoornissen en depressie
- Vanaf de puberteit, zijn deze kinderen verslavingsgevoeliger

• Vaak bijkomende problemen
- PDD-NOS
- Gilles de la Tourette
- ODD

Oorzaken

• Geen hersenbeschadiging zoals ze vroeger dachten

• Voor een aantal kinderen ligt de oorzaak bij te kort aan zuurstof tijdens de geboorte

• Erfelijke factoren

• Een chaotisch en onveilige gezinssituatie is geen oorzaak van ADHD, maar het versterkt wel.

Diagnose

Ouders leggen vaak een lange weg af om dan uiteindelijk de diagnose te horen krijgen. De kinderarts, kinderneuroloog of kinderpsychiater stelt de diagnose aan de hand van systematisch verkregen informatie uit onderzoek en gegevens van ouders en leerkrachten
Wordt vaak pas vastgesteld vanaf zes jaar, ADHD moet al voor het zevende levensjaar bij het kind gesignaleerd zijn, en moet langer duren dan zes maanden.

Hier een PowerPoint van het stuk omtrent het kind met ADHD

ADHD het kind.ppt



Gebruikte referenties

BAARD M. & van der Elst D. Ongewild lastig. Inzicht in veelvoorkomende ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, Pica, Huizen, 2005.

web-log.nl, powered by TypePad, ADHD vandaag. Info gedichten contacten enz. allemaal over ADHD, __http://adhdtoday.web-log.nl__ ,2005.

Dors D.Een Quote. In: BAARD M. & van der Elst D. Ongewild lastig. Inzicht in veelvoorkomende ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, Pica, Huizen, 2005.


Ter informatie

Wie schreef het artikel?

  • Baard Monique en van der Elst Désirée

Wordt er in het artikel informatie gegeven in verband met de auteur?

  • Op de achterflap vindt u de beroepen van de twee auteurs

Wat vind je op het internet over deze auteur?

  • Ze staan allebei op de website van de uitgever Pica
  • Ook bij uitgeverij Lannoo staan ze met hun boek 'Ongewild lastig'
  • Ook het vervolg van hun boek namelijk in de puberteit wordt overal vermeld

Wat heeft deze auteur nog geschreven?

  • Een vervolg boek over ongewild lastig in de puberteit

Interessante bronnen die je nog wil doornemen

  • VAN DER PLOEG J.D. Gedragsproblemen. Ontwikkelingen en risico's.Hentenaar, Rotterdam, 1997

Organisaties betrokken bij het thema

  • Centrum ZitStil
  • Landelijke vereniging Balans
  • Landelijke vereniging Impuls
  • Netwerk ADHD bij volwassenen
  • Stichting "GAAF!"
  • Stichting "Een ADHD kind is ook een kind"
  • Vereniging voor ouders van een ADHD kind
  • Stichting ADHD volwassenen
  • ADHD stichting

Definities & moeilijke woorden

  • ADHD = Alle Dagen Heel Druk / Attention Defict Hyperactivity Disorder
  • ADHD = Aandachtsproblemen: jongeren of kinderen zijn snel afgeleid en hebben moeite met hun concentratie.
  • Faalangst = Vorm van angst die altijd gebonden is aan het uitvoeren van een taak. Letterlijk is faalangst de angst om te falen. Door de spannings- en angstgevoelens preseerthet kind slechter dan het eigenlijk kan

IN HET GEZIN


ADHD. Ook ouders doen tegenwoordig mee
Kinderen met ADHD roepen door hun rusteloze gedrag heel wat ergernissen op in de omgeving, vooral bij ouders maar ook bij leerkrachten.
Een algemene klacht is dat ouders geen vat krijgen op het onvoorspelbare gedrag van hun kind omdat het niet reageert op de gewone opvoedkundige aanpak.
Ook is er heel wat kritiek en vooroordelen vanuit de sociale kring en dit wordt als pijnlijk ervaren door de ouders. Ook heeft deze kritiek een negatieve invloed op het competentiegevoel van de ouders.
Er heerst dan ook een grote frustratie over henzelf maar ook over hun kind. Het risico dat ouders interacties met hun kind gaan vermijden en zichzelf daarmee ook de kans op positieve ervaringen met hun kind ontnemen is groot.
Er ontwikkelt zich dan een schuldenlast bij ouders die in principe wel anders zouden willen.
Onzekere, uitgeputte ouders zijn een prooi voor sensatiebeluste media en (alternatieve) behandelaars.

Interacties binnen het gezin
Uit onderzoek van de ADHD problematiek blijkt dat

  • Gezinsleden vaak stressvol reageren
  • Gezinsleden meer negatieve interacties met hun omgeving hebben dan gezinsleden van kinderen zonder ADHD
  • Aandachtvragend gedrag lokt negatieve aandacht uit van de ouders
  • Corrigerend gedrag van ouders met kinderen die ADHD hebben is groter dan dat van ouders waarvan de kinderen geen ADHD hebben
  • Corrigerend gedrag wordt ook groter naarmate de taak van het kind complexer wordt

Dit verschijnsel komt ook voor bij leerkrachten

Volwassenen
De volwassenen met adhd van nu, werden vroeger in veel gevallen niet diagnose toegekend. Door het voortdurend onbegrepen falen hebben zij dikwijls een zeer negatief zelfbeeld opgebouwd.
Wanneer zij die diagnose wel krijgen, werkt dat in veel gevallen positief. Daarnaast worden de volwassenen met kinderen dan wel pijnlijk geconfronteerd met het feit dat de adviezen die worden gegeven om hun kinderen zo goed mogelijk te begeleiden, ook voor hen juist extra moeilijk op te volgen zijn.
Het zwakke punt van volwassenen is zich aan regels en structuur houden. Voor de ouders van kinderen met ADHD is dit een extra belasting. Aan de andere kant kan de volwassene met ADHD ook in positieve zin een voorbeeldfunctie vervullen voor zijn kinderen met ADHD.

Broertjes & Zusjes
Een bekend gegeven is dat broertjes en zusjes van kinderen met ADHD specifieke problemen vertonen.

  • Een tekort aan aandacht van de ouders, een oorzaak hiervan is dat het kind met ADHD alle aandacht opeist
  • Sterk negatief aandachtvragend gedrag / imitatiegedrag
  • conflicten

Isolement
Kenmerkend voor gezinnen met een kind met ADHD is het snel opduiken van problemen binnen de sociale relaties met de familie, vrienden en buurtgenoten. Dit zorgt voor eenzaamheid en isolatie.
Samen met uitputting van ouders kan dat hulpverleners nog wel eens op het verkeerde been zetten waar het de ouderlijke competentie op het gebied van opvoeding betreft.

Schuldvraag
De tijd waarin ouders schuldig worden bevonden aan de gedragsproblemen van hun kinderen is gelukkig voorbij.
Het is bekend dat hersenfuncties die gedrag beïnvloeden gebaseerd zijn op biologische processen.
Wat niet wil zeggen dat de omgeving geen invloed heeft (Buitelaar, 1995)
Vroeger was er het nature/nurture debat. Maar nu stelt zich eerder de vraag in welke mate nurture invloed heeft op nature. (Mulder en Paternotte, 1998)

Ook is er nu meer en meer aandacht voor de erfelijke factor. Men vraagt zich af of ouders er wel zo op vooruit zijn gegaan. (schuldvraag)
Ook bij het doorgeven van genen die dit gedrag kunnen veroorzaken komen er ingewikkelde levensvragen bij kijken.

GGZ-problematiek in de media
Ouders van kinderen met ADHD voelen zich vaak erg bekritiseerd door hun omgeving.
Ondanks dat methylfenidaat een van de best onderzochte middelen is in de behandeling van kinderen met ADHD,
is er in 70-80% van de gevallen een positieve respons op de kernsymptomen. En er zijn geen negatieve gevolgen aan verbonden.
Maar toch ondervindt deze medicatie hevige kritiek van buitenstaanders! Negatieve kritiek in de media brengt ouders naar beneden. Deze worden van gemakzicht beschuldigd wanneer ze kiezen voor medicatie.

Positie kinderen met ADHD in het huidige ADHD-onderwijs
Onderpresteren en voortijdig schoolverlaten zijn bekende gegevens in de geschiedenis van kinderen met adhd
Een adequate aanpak in het onderwijs heeft positieve gevolgen voor het kind. Leren wordt zo heel wat makkelijker gemaakt voor het kind en het levert winst op voor de ontwikkeling.

Toch is er nog steeds een groot gebrek aan kennis en middelen om leerlingen met leer- en gedragsstoornissen op een gepaste manier te begeleiden.

Dit is anders dan in de Verenigde Staten, daar is er een apart budget voorzien in het onderwijs voor kinderen die de diagnose van ADHD gekregen hebben. Als alternatief hierop hebben wij het particulier onderwijs waar het in veel gevallen dan wel lukt de eindstreep te halen. Waar allochtone leerlingen in het onderwijs (volkomen terecht) een wegingsfactor krijgen voor extra budget, zijn er voor leerlingen met leer- en gedragsproblemen jammer genoeg nog nauwelijks voorzieningen.

Ouders als zorgvragers
Ouders van kinderen met ADHD hebben reeds een lange weg afgelegd binnen de hulpverlening totdat ze de oplossing vonden.
Of ze de goede oplossing vinden voor hun kind met ADHD hangt af van een aantal toevalligheden.

  1. Bij multidisciplinaire problematiek is versnippering in het zorgaanbod een bekend gegeven.
  2. Ook is er reeds een ontwikkeling van aanbodgerichte hulp naar vraaggerichte hulp, waarbij ouders door de overheid worden gestimuleerd zich te ontwikkelen tot zorgonderhandelaars.

Een workshop in deze sector draagt tegenwoordig de titel: “de klant is koning”.

Oudervereniging
In het kader van ADHD is er de oudervereniging Balans opgericht.
Ouders kunnen in deze vereniging van de gelegenheid gebruik maken om met andere ouders/lotgenoten te praten.
Ook kunnen ouders zich hier ontwikkelen tot zelfbewuste zorgvragers die voor hun kinderen met ADHD het recht op een goede behandeling eisen.

Het advies van de Gezondheidsraad
In 1998 werd er opnieuw een commissie van de Gezondheidraad geïnstalleerd met de opdracht een advies uit te brengen inzake diagnostiek en behandeling van ADHD.
Wat later, in 2000 werd er dan een rapport opgesteld waarin een tiental concrete aanbevelingen werden gedaan voor het beleid over:

  1. de inhoud en kwaliteit van zorg
  2. het systeem van zorg en wetenschappelijk onderzoek
  3. Ontwikkeling
  • Ten aanzien van het systeem van zorg beveelt de commissie brede samenwerking aan op diverse niveaus. De overheid dient het ontwikkelen van een kenniscentrum op dit gebied te bevorderen. Dit kenniscentrum zal als taak moeten hebben voorlichting te geven aan zowel consumenten als professionals in gezondheidszorg, jeugdzorg en onderwijs over scholing, behandelmethoden, protocollen, mogelijkheden voor opvang, et cetera.
  • Ten aanzien van onderzoek en ontwikkeling is nader onderzoek naar de praktijk (zowel kwantitatief en kwalitatief) van diagnostiek en behandeling van kinderen met ADHD dringend aangewezen.
  • Ondermeer ook het onderzoek naar veiligheid bij het voorschrijven van medicatie aan kinderen onder de zes jaar en volwassenen en de effecten van langdurig gebruik en van eventuele late effecten van vroeger gebruik.

Veel aanbevelingen zullen door de diverse beroepsgroepen en organisaties in samenhang moeten worden uitgewerkt.
De omvang alsook de ernst van ADHD noopt ertoe dat de uitwerking van de aanbevelingen worden aangepakt.

De overheid is primair verantwoordelijk om de organisatie in gang te zetten.

Gebruikte referenties
1. Barkley RA (1990), A critique of current diagnostic criteria for attention deficit hyperactivity disorder: clinical and research implications. J Dev Behav Pediatr 11(6):343–52.
2. Gezondheidsraad: Diagnostiek en behandeling van adhd. Gezondheidsraad: Den Haag, 2000; publicatienummer 2000/24.
3. Kalverboer in Balans Belang 49, september 1997.
4. Kooij en Paternotte, adhd bij volwassenen in kort bestek. Balans 2001.
5. Mulder en Paternotte (1998), Meer care dan cure: Gedragstherapeutische interventies bij kinderen en jeugdigen met adhd, in: Gunning.W.B. Behandelingsstrategieën bij kinderen en jeugdigen met adhd. Bohn Stafleu Van Loghum. ISBN 90 313 2900 2.


Ter informatie

Wie schreef het artikel?

  • Arga Paternotte

Wordt er in het artikel informatie gegeven in verband met de auteur?

  • Neen

Wat vind je op het internet over deze auteur?

  • Ze is al 20 jaar de drijvende kracht van de oudervereniging Balans die ondermeer ouders van kinderen met ADHD opvangt. Onlangs won ze nog de Ereprijs 2008 van het Fonds Psychische Gezondheid in Utrecht. Ze kreeg deze prijs in de GGZ voor de bijzondere wijze waarop zij zich inzet voor ouders van kinderen met gedrags- en ontwikkelingsproblemen.

Ze zet zich in voor individuele ouders, slaat bruggen tussen ouders en behandelaars of leerkrachten en organiseert het maatschappelijke debat, nu weer over passend onderwijs en de korting op de AWBZ.

Wat heeft deze auteur nog geschreven?

  • Het is ADHD: : alles over de kenmerken, diagnose, behandeling en aanpak thuis en op school
  • Doe normaal ! : over ADHD en daarbij voorkomende ontwikkelingsstoornissen
  • Dus toch … dyslexie : over kinderen met lees- en spellingproblemen in het basis- en voortgezet onderwijs
  • Houvast bij leesproblemen & dyslexie op de basisschool : leidraad voor ouders
  • Toen we de bijsluiter lazen … : medicatie bij kinderen met ADHD
  • Wacht even … : kinderen met ADHD/ADD thuis en op school

Interessante bronnen die je nog wil doornemen

  • Enkele boeken die ondermeer door A. Paternotte werden geschreven over allerlei gedragsstoornissen. Tenslotte is dit thema zeer actueel en is de zorgvraag groot.

Organisaties betrokken bij het thema

  • Oudervereniging Balans
  • GGZ
  • de Gezondheidsraad

Hier is de PowerPoint van ADHD in het Gezin

ADHD ih gezin.ppt


Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License